Trong thiết kế không gian làm việc hiện đại, ánh sáng không còn đơn thuần là yếu tố chiếu sáng, mà đã trở thành một công cụ chiến lược để định hình trải nghiệm, khơi gợi cảm hứng và nâng cao hiệu suất. Khi mô hình làm việc linh hoạt và co-working ngày càng phổ biến, việc kiểm soát ánh sáng một cách thông minh chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp tối ưu môi trường làm việc, tiết kiệm năng lượng và thể hiện bản sắc thương hiệu.
Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá cách thiết kế hệ thống chiếu sáng theo từng khu vực chức năng, đồng thời đánh giá tính phù hợp của giải pháp chiếu sáng không dây Casambi – một lựa chọn đang được nhiều công trình văn phòng lựa chọn để giải phóng thiết kế và nâng tầm trải nghiệm.
Vì sao ánh sáng ngày càng đóng vai trò trung tâm trong thiết kế văn phòng?
Sự thay đổi trong cách vận hành doanh nghiệp, đặc biệt sau đại dịch, đã dẫn đến một làn sóng tái cấu trúc không gian làm việc. Các văn phòng hiện đại không còn cố định theo mô hình mỗi người một bàn, mà chuyển sang dạng không gian mở, linh hoạt, phục vụ đa dạng mục đích: làm việc tập trung, họp nhóm, nghỉ ngơi, kết nối. Trong bối cảnh đó, ánh sáng trở thành một yếu tố cốt lõi, không chỉ để chiếu sáng mà còn để định hình cảm xúc, phân khu chức năng và hỗ trợ sức khỏe người dùng.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ánh sáng ảnh hưởng trực tiếp đến nhịp sinh học, chất lượng giấc ngủ, mức độ tỉnh táo và hiệu suất làm việc trong ngày. Đặc biệt, khi nhân viên phải làm việc liên tục trong môi trường kín, ánh sáng nhân tạo càng cần được thiết kế khoa học để bù đắp cho sự thiếu hụt ánh sáng tự nhiên. Không chỉ dừng lại ở cường độ, việc điều chỉnh màu sắc ánh sáng, thời điểm thay đổi và cách điều khiển cũng góp phần xây dựng một môi trường làm việc tích cực, dễ thích nghi và truyền cảm hứng.
Thêm vào đó, ánh sáng còn là công cụ để các doanh nghiệp thể hiện văn hóa và bản sắc thương hiệu. Một không gian làm việc được chiếu sáng đúng cách có thể tạo nên ấn tượng chuyên nghiệp với khách hàng, đồng thời củng cố hình ảnh đổi mới và nhân văn trong mắt nhân viên.
Trong bối cảnh xu hướng làm việc linh hoạt, co-working và hybrid ngày càng phát triển tại Việt Nam, việc đầu tư vào một hệ thống chiếu sáng linh hoạt và dễ kiểm soát không chỉ là lựa chọn hợp lý về mặt vận hành, mà còn là một chiến lược dài hạn để nâng tầm trải nghiệm và giữ chân nhân sự.
Các zone ánh sáng nên có trong một không gian làm việc hiện đại
Một không gian văn phòng hiệu quả không nên chiếu sáng đồng đều khắp nơi, mà cần được chia thành các zone (phân vùng) ánh sáng tương ứng với từng chức năng cụ thể. Việc phân vùng chiếu sáng giúp tối ưu mức tiêu thụ điện năng, nâng cao trải nghiệm người dùng và tạo ra môi trường linh hoạt dễ thích ứng với sự thay đổi trong cách vận hành.
Khu vực làm việc cố định (bàn nhân viên)
Đây là khu vực chiếm diện tích lớn trong hầu hết văn phòng truyền thống, nơi nhân viên tập trung làm việc trong thời gian dài. Do đặc thù hoạt động mang tính cá nhân và kéo dài liên tục, ánh sáng tại khu vực này cần đáp ứng những tiêu chí sau:
- Theo tiêu chuẩn chiếu sáng văn phòng tại Việt Nam, bàn làm việc cần đạt từ 300–500 lux. Ánh sáng quá yếu gây mỏi mắt, còn ánh sáng quá mạnh dễ gây chói và mệt thị giác. Việc đảm bảo độ rọi đồng đều, không tạo bóng đổ mạnh, là yếu tố quan trọng trong thiết kế.
- Màu ánh sáng trung tính (Neutral white, khoảng 4000K) sẽ giúp duy trì sự tỉnh táo mà không quá lạnh lẽo như ánh sáng trắng 6500K, đồng thời tránh gây buồn ngủ như ánh sáng vàng ấm 2700K.
- Dù là khu vực làm việc cố định, ánh sáng tại đây vẫn nên có khả năng điều chỉnh theo khung giờ trong ngày. Ví dụ: ánh sáng mát vào buổi sáng để tăng sự tỉnh táo, chuyển nhẹ sang ánh sáng ấm vào chiều muộn để giảm áp lực lên mắt.
Giải pháp đề xuất của KNXStore: Hệ thống chiếu sáng kết hợp đèn trần và đèn bàn cá nhân, có thể được điều khiển thông qua công tắc không dây hoặc cảm biến hiện diện để tự động bật/tắt khi có người. Với công nghệ như Casambi, từng khu vực bàn làm việc có thể tạo thành một nhóm chiếu sáng riêng, dễ dàng điều chỉnh qua ứng dụng mà không cần đi lại dây nguồn.
Ánh sáng tốt tại bàn làm việc không chỉ giúp nhân viên cảm thấy thoải mái hơn, mà còn giảm tỷ lệ mắc các bệnh thị giác, nâng cao năng suất, và góp phần xây dựng môi trường chuyên nghiệp, chu đáo trong mắt nhân sự.
Khu vực hot-desk / co-working
Khác với khu vực bàn làm việc cố định, hot-desk và không gian co-working được thiết kế để phục vụ nhiều người dùng luân phiên, với nhu cầu linh hoạt, thời gian sử dụng ngắn hơn và đa dạng hơn. Đây là xu hướng đang phát triển nhanh tại các doanh nghiệp trẻ, startup, văn phòng dịch vụ và thậm chí trong các mô hình hybrid-office tại Việt Nam.
Vì vậy, chiếu sáng cho khu vực này cần đảm bảo tính linh hoạt, tiết kiệm năng lượng và dễ tương tác:
- Không cần quá cao như bàn làm việc cố định, khu vực hot-desk thường sử dụng ánh sáng chung (ambient lighting) với mức lux vừa đủ (~300 lux), tạo cảm giác dễ chịu nhưng vẫn đủ sáng để làm việc. Có thể bổ sung đèn bàn cá nhân nếu người dùng cần ánh sáng tập trung hơn.
- Việc trang bị cảm biến hiện diện giúp tự động bật/tắt hoặc dim ánh sáng theo sự có mặt của người dùng một cách tiết kiệm điện năng hiệu quả cho các khu vực có tần suất sử dụng không cố định.
- Người dùng có thể tự điều chỉnh độ sáng qua ứng dụng, công tắc không dây hoặc gọi sẵn các scene như "Work", "Relax",v.v.. Điều này giúp mỗi người có thể cảm thấy không gian thuộc về mình dù chỉ làm việc trong vài giờ.
Giải pháp đề xuất: Với hệ thống chiếu sáng không dây Casambi, các hot-desk có thể được thiết lập thành từng nhóm đèn riêng biệt, dễ dàng điều chỉnh theo giờ trong ngày hoặc theo người dùng cụ thể. Việc gắn cảm biến hiện diện kết hợp dimmer không dây giúp tối ưu chi phí điện năng mà vẫn giữ được trải nghiệm linh hoạt, thông minh.
Khu vực họp, workshop, thuyết trình
Đây là những không gian mang tính tương tác cao, nơi ánh sáng không chỉ phục vụ nhu cầu nhìn rõ mà còn góp phần tạo bầu không khí phù hợp với từng mục đích sử dụng. Một phòng họp hiệu quả cần được thiết kế linh hoạt để chuyển đổi giữa các trạng thái như: họp nội bộ, trình chiếu, brainstorm nhóm nhỏ, hội thảo khách hàng,v.v..
Yêu cầu ánh sáng tại các khu vực này bao gồm:
- Dễ thay đổi scene (ngữ cảnh) theo từng hoạt động. Khi thuyết trình cần giảm bớt ánh sáng phía màn chiếu, tăng sáng nhẹ tại khu vực người dẫn. Khi họp brainstorming thì cần ánh sáng đều, rộng, kích thích sự tỉnh táo. Hệ thống chiếu sáng cần được lập trình sẵn các chế độ (scene) để chuyển đổi nhanh chóng chỉ với một chạm.
- Không gây chói, phản xạ lên màn hình. Việc bố trí đèn âm trần, đèn rọi hoặc đèn panel phải tính đến hướng nhìn và bề mặt màn hình trình chiếu. Một thiết kế ánh sáng tốt giúp giảm thiểu ánh sáng phản xạ gây khó chịu, đồng thời tăng tính tập trung vào nội dung.
- Khả năng điều chỉnh ánh sáng từng vùng. Thay vì bật tắt toàn bộ, nên chia nhỏ thành từng nhóm đèn có thể dim riêng biệt, ví dụ: Đèn nền, đèn chiếu màn, đèn trên bàn.
Giải pháp đề xuất: Sử dụng hệ thống Casambi để thiết lập các nhóm đèn và scene theo hoạt động. Người quản lý có thể điều khiển trực tiếp bằng smartphone, tablet, hoặc gắn sẵn công tắc không dây theo vị trí thuận tiện. Đối với các phòng họp có tính chất linh hoạt, việc dùng cảm biến hiện diện hoặc lập lịch ánh sáng cũng giúp tiết kiệm điện hiệu quả.
Khu vực thư giãn, lounge
Không gian thư giãn (lounge, pantry, khu nghỉ ngắn) càng ngày càng được chú trọng như một phần quan trọng giúp tái tạo năng lượng, kết nối nội bộ và cải thiện sức khỏe tinh thần cho nhân viên. Đây là nơi cần một bầu không khí nhẹ nhàng, dễ chịu, và ánh sáng đóng vai trò then chốt để tạo nên cảm giác thư giãn đúng nghĩa.
Yêu cầu ánh sáng tại khu vực này bao gồm:
- Tông màu ánh sáng ấm và dịu. Khác với ánh sáng trắng trung tính ở khu vực làm việc, tại lounge nên sử dụng ánh sáng vàng ấm (2700K–3000K) với cường độ vừa phải. Tông ánh sáng này giúp cơ thể “giảm tốc”, giảm nhịp tim, hỗ trợ thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng.
- Không quá chói, ưu tiên chiếu sáng gián tiếp hoặc đèn trang trí. Các giải pháp đèn hắt tường, đèn thả trần hoặc đèn bàn giúp tạo nên không gian thân thiện và mang tính cá nhân hơn, thay vì ánh sáng trần phẳng đồng đều.
- Chuyển đổi theo thời điểm trong ngày. Ví dụ, vào buổi sáng có thể dùng ánh sáng trắng nhẹ để hỗ trợ khởi động ngày mới, còn chiều muộn chuyển sang ánh sáng ấm hơn để cơ thể dễ thư giãn. Khả năng lập lịch ánh sáng hoặc chọn “scene” theo thời điểm là rất hữu ích.
Giải pháp đề xuất: Hệ thống chiếu sáng Casambi cho phép người quản lý tạo sẵn các chế độ như “Giờ nghỉ trưa”, “Cafe”, “Thư giãn” và chuyển đổi chỉ bằng một chạm hoặc theo lịch hẹn giờ. Kết hợp cùng dimmer và cảm biến ánh sáng để tự động điều chỉnh cường độ khi có ánh sáng tự nhiên chiếu vào khu vực lounge.
Lối đi, WC, pantry, khu vực phụ
Dù không phải là những khu vực chính trong không gian văn phòng, nhưng lối đi, nhà vệ sinh, pantry hay các không gian phụ trợ lại đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành trải nghiệm liền mạch, tiết kiệm năng lượng và giữ cho công trình vận hành hiệu quả. Đây cũng là những khu vực thường xuyên bị chiếu sáng dư thừa hoặc thiếu kiểm soát, dẫn đến lãng phí điện năng và cảm giác không thoải mái.
Một số nguyên tắc chiếu sáng hiệu quả cho các khu vực phụ:
- Kích hoạt ánh sáng thông minh qua cảm biến hiện diện. Các khu vực như hành lang, WC hoặc kho kỹ thuật thường không có người sử dụng liên tục, nên việc sử dụng cảm biến chuyển động (PIR, microwave) là giải pháp lý tưởng. Đèn sẽ tự động bật khi có người và tắt sau một khoảng thời gian không có chuyển động, giúp tiết kiệm năng lượng tối đa.
- Lối đi và khu phụ cần đảm bảo ánh sáng dịu, không gây lóa mắt, đồng thời vẫn đủ để quan sát và di chuyển an toàn. Độ rọi khoảng 100–200 lux là phù hợp. Không cần sử dụng ánh sáng quá trắng hoặc quá ấm – nên chọn ánh sáng trung tính để giữ sự đồng bộ với tổng thể thiết kế.
- Nếu các khu vực như pantry hoặc hành lang gần cửa sổ, nên tích hợp cảm biến ánh sáng để tự động giảm độ sáng đèn vào ban ngày. Điều này không chỉ tiết kiệm điện mà còn tạo cảm giác tự nhiên và dễ chịu hơn cho người dùng.
Giải pháp đề xuất: Hệ thống Casambi cho phép tích hợp cảm biến hiện diện và cảm biến lux, tự động điều chỉnh độ sáng hoặc kích hoạt/tắt đèn theo tình trạng sử dụng. Đặc biệt, nhờ kết nối không dây, việc bổ sung cảm biến tại các khu vực phụ trở nên cực kỳ linh hoạt, không cần kéo dây hoặc đục trần như hệ thống truyền thống.
Giải pháp chiếu sáng không dây có phù hợp cho văn phòng?
Với yêu cầu ngày càng cao về sự linh hoạt trong bố trí, tiết kiệm năng lượng và dễ vận hành, các hệ thống chiếu sáng không dây – đặc biệt là nền tảng Casambi sử dụng giao thức Bluetooth Low Energy (BLE) – đang trở thành lựa chọn lý tưởng cho văn phòng hiện đại. Không chỉ phù hợp với những công trình mới, giải pháp này còn mang lại nhiều lợi ích rõ rệt khi cải tạo hoặc mở rộng không gian làm việc mà không cần can thiệp vào hạ tầng điện hiện có.
Vậy điều gì khiến chiếu sáng không dây thực sự phù hợp cho môi trường văn phòng?
- Không cần đi lại dây hoặc thi công phức tạp. Các thiết bị Casambi giao tiếp với nhau qua sóng BLE, tạo thành mạng lưới mesh không dây. Điều này cho phép việc lắp đặt và cấu hình diễn ra nhanh chóng, không làm gián đoạn hoạt động văn phòng và đặc biệt phù hợp với các công trình đang hoạt động hoặc không thể đục phá trần tường.
- Tạo các vùng chiếu sáng (zone) linh hoạt, dễ cấu hình lại. Văn phòng thường xuyên thay đổi layout theo mô hình làm việc mới (hybrid, nhóm dự án, mở rộng quy mô...). Với Casambi, việc thay đổi nhóm đèn, tạo scene, lập lịch hoặc gán lại công tắc đều thực hiện được chỉ bằng vài thao tác trên app, không cần kỹ thuật viên chuyên biệt.
- Dễ dàng tích hợp cảm biến hiện diện, ánh sáng, công tắc không dây. Điều này giúp tự động hóa chiếu sáng theo thời gian, sự có mặt của người dùng hoặc mức ánh sáng tự nhiên, từ đó tiết kiệm điện năng mà vẫn đảm bảo trải nghiệm tối ưu.
- Quản lý và điều khiển tập trung qua ứng dụng trực quan. Người quản lý tòa nhà hoặc IT nội bộ có thể giám sát toàn bộ hệ thống ánh sáng từ điện thoại, tablet hoặc dashboard. Việc cập nhật firmware, bảo trì và thêm thiết bị mới cũng được thực hiện dễ dàng từ xa, không cần thiết bị trung tâm cồng kềnh.
- Sẵn sàng tích hợp các dịch vụ mở rộng. Casambi không chỉ dừng lại ở chiếu sáng, nền tảng này còn có thể kết nối với các hệ thống đặt phòng, định vị người dùng (wayfinding), đo mật độ sử dụng (heat mapping) hoặc tích hợp với các giao diện điều khiển khác như DALI, KNX, Modbus thông qua các gateway phù hợp.
Tại sao bạn nên chọn giải pháp chiếu sáng từ KNXStore?
Không gian văn phòng hiện đại đòi hỏi nhiều hơn một hệ thống chiếu sáng thông thường. Doanh nghiệp cần một giải pháp linh hoạt, dễ mở rộng, tiết kiệm điện năng nhưng vẫn đảm bảo thẩm mỹ và trải nghiệm người dùng. Với vai trò là đơn vị chuyên cung cấp và tư vấn các giải pháp chiếu sáng thông minh (từ Casambi không dây đến KNX, DALI và hệ thống tích hợp khác) KNXStore cam kết mang đến cho khách hàng nhiều giá trị khác biệt.
Mỗi văn phòng có bài toán khác nhau về công năng, ngân sách, tiến độ thi công và kỳ vọng vận hành. Đội ngũ KNXStore luôn bắt đầu từ việc phân tích nhu cầu sử dụng và định hướng tương lai để đề xuất giải pháp tối ưu, thay vì áp đặt một cấu hình cố định.
Các văn phòng có thể bắt đầu với giải pháp không dây đơn giản, và sau đó nâng cấp dần lên tích hợp với rèm, điều hòa, hệ thống an ninh, quản lý tòa nhà thông minh khi có nhu cầu. Chúng tôi sẽ đảm bảo để hệ thống luôn mở và sẵn sàng cho tương lai.
Với kinh nghiệm triển khai nhiều dự án thực tế, đội ngũ kỹ thuật KNXStore luôn sẵn sàng hỗ trợ từ khâu cấu hình, lập trình đến bảo trì và chuyển giao sử dụng cho đội ngũ nội bộ. Với KNXStore, bạn không chỉ điều khiển ánh sáng. Bạn đang điều khiển trải nghiệm, hiệu suất và sự chuyên nghiệp của cả một không gian làm việc. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay nếu bạn cần tư vấn giải pháp chiếu sáng phù hợp cho văn phòng hoặc công trình của mình!
