Trong tiêu chuẩn Matter, các thiết bị được chia thành hai nhóm chính:
- Một là thiết bị đầu cuối (End Device) như đèn, ổ cắm, công tắc, cảm biến, đây là những thiết bị mà người dùng cuối trực tiếp điều khiển.
- Hai là Controller, là các trung tâm điều khiển gửi lệnh đến những thiết bị này.
Tuy nhiên, vẫn còn một nhóm thiết bị khác nằm ở giữa hai thế giới đó: những sản phẩm không hỗ trợ Matter nhưng vẫn cần giao tiếp với hệ sinh thái Matter. Cầu nối giúp chúng giao tiếp được với nhau chính là Matter Bridge.
Matter Bridge là gì?
Nói đơn giản, Matter Bridge là thiết bị trung gian kết nối mạng Matter với các thiết bị hoặc hệ thống không tương thích trực tiếp với tiêu chuẩn này.
Nhiệm vụ của Bridge là phiên dịch các giao thức khác (như Zigbee, Z-Wave, DALI, EnOcean...) sang ngôn ngữ mà Matter hiểu được, và ngược lại.
Chức năng này vô cùng quan trọng, bởi không phải ai cũng sẵn sàng thay thế toàn bộ thiết bị hiện có chỉ để chuyển sang chuẩn Matter. Bridge giúp bảo toàn “số vốn” đầu tư cũ và mở đường cho sự chuyển đổi mượt mà sang thế hệ nhà thông minh mới.
Nguồn gốc của khái niệm “Bridge” trong smarthome
Từ lâu, các hệ thống không dùng IP như Zigbee, Z-Wave hay EnOcean đã cần gateway hoặc hub trung gian để kết nối với mạng IP.
Máy tính, điện thoại hay router Wi-Fi không thể giao tiếp trực tiếp với những giao thức này, vì thế hub sẽ đóng vai trò làm “phiên dịch viên”.
Một số hãng thường gọi thiết bị này là Bridge (chẳng hạn như Philips Hue), cũng có các hãng khác dùng từ Gateway hoặc Hub.
Nhiều hub hiện nay còn đảm nhận thêm các chức năng tự động hóa, tạo thành bộ não trung tâm cho cả hệ thống, ví dụ như SmartThings hoặc Homey.
Phân biệt giữa thiết bị Matter Bridge và trung tâm điều khiển Hub
Điểm này rất quan trọng để hiểu về Matter Bridge. Bởi vì tính năng bridge có thể được tích hợp vào trung tâm điều khiển không dây, nhưng không nhất thiết phải nằm trong đó. Nó cũng có thể dễ dàng được tích hợp vào các thiết bị khác.
Một ví dụ cho điều này là DALI-to-Matter Bridge của hãng Innovation Matters. Thiết bị này giúp một hệ thống chiếu sáng sử dụng tiêu chuẩn chuyên nghiệp DALI trở nên tương thích với Matter bằng cách kết nối các bộ đèn có dây của nó vào mạng IP thông qua Wi-Fi.
Tridonic đang áp dụng một cách tiếp cận tương tự, chỉ khác ở chỗ họ sử dụng giao thức không dây Thread (được Matter hỗ trợ) làm công nghệ cầu nối.
Ngược lại, một hub nhà thông minh hỗ trợ Matter không nhất thiết phải là một Matter Bridge. Một ví dụ nổi bật là SmartThings. Các hub của hệ thống này là Matter Controller, có thể quản lý cả các sản phẩm Z-Wave và Zigbee, cũng như các thiết bị Matter. Ứng dụng SmartThings sau đó điều khiển tất cả chúng cùng nhau. Tuy nhiên, khác với các thiết bị Matter, những thiết bị Z-Wave và Zigbee này không thể được chia sẻ với các hệ thống Matter khác.
Nói cách khác, một cảm biến chuyển động được kết nối với SmartThings Hub qua sóng Zigbee hoặc một ổ cắm thông minh dùng kết nối Z-Wave chỉ khả dụng trong hệ thống SmartThings. Hub đó không chuyển tiếp chúng sang các hệ sinh thái khác như Apple Home hoặc Google Home, vì nó thiếu tính năng tương ứng. Tính năng này chỉ hoạt động với những thiết bị hỗ trợ Matter (ảnh bên phải).
Samsung có thể sẽ bổ sung chức năng này trong tương lai thông qua một bản cập nhật phần mềm, giống như họ đã từng làm khi bổ sung hỗ trợ Matter Bridge của bên thứ ba, vốn có thể được sử dụng trong SmartThings kể từ bản cập nhật vào đầu tháng 9 năm 2023.
Các thiết bị Matter Bridge phổ biến hiện nay
Dù tiêu chuẩn Matter còn đang phát triển, nhiều hãng đã bắt đầu tích hợp tính năng Bridge vào sản phẩm của họ. Một số ví dụ tiêu biểu gồm:
- Aqara Hub M1S / M2: Kết nối và phản chiếu các thiết bị Zigbee (ổ cắm, cảm biến, khóa cửa U100...) sang Matter, cho phép dùng trong Apple Home, Google Home hoặc SmartThings.
- Innovation Matters DALI-to-Matter Bridge: Cầu nối giúp hệ thống chiếu sáng DALI chuyên dụng giao tiếp với Matter qua Wi-Fi.
- Philips Hue Bridge (Beta): Phiên bản thử nghiệm Matter cho phép người dùng điều khiển đèn Zigbee của Hue qua Matter, dự kiến phát hành chính thức trong thời gian tới.
- SwitchBot Hub 2: Cho phép các thiết bị Bluetooth như SwitchBot Curtain hoặc Blind Tilt xuất hiện trong hệ sinh thái Matter.
- Ubisys Gateway G1: Là Matter Bridge đầu tiên được chứng nhận, hỗ trợ mở rộng dần các nhóm sản phẩm Zigbee như công tắc âm tường, mô-đun DIN rail, cảm biến và công tắc không pin.
Vai trò của Matter Bridge trong chuyển đổi công nghệ smarthome
Matter Bridge chính là mắt xích giúp các công nghệ cũ bước vào thế giới mới của Matter.
Nhờ Bridge, người dùng có thể giữ lại hệ thống Zigbee, DALI hoặc Z-Wave hiện tại mà vẫn tận dụng được những lợi ích của Matter: khả năng tương thích cao, hoạt động cục bộ không phụ thuộc cloud, và kết nối xuyên nền tảng.
Dù vậy, không phải bridge nào cũng cho phép thiết bị của hãng này giao tiếp tự do với hệ sinh thái của hãng khác, một số vẫn giới hạn trong hệ sinh thái của hãng sản xuất.
Tuy nhiên, cùng với thời gian và sự phát triển của tiêu chuẩn, các cầu nối này sẽ ngày càng mở rộng hơn, tiến gần tới mục tiêu cuối cùng của Matter: mọi thiết bị có thể giao tiếp và hoạt động cùng nhau.
Hãy thường xuyên theo dõi các bài viết tại KNXStore để nắm bắt những thông tin mới nhất về các chuẩn giao tiếp và cách chúng đang định hình tương lai của nhà thông minh nhé!
