Giải mã ánh sáng: Khi màu sắc, cảm xúc và không gian hòa làm một

Nhiệt độ màu ánh sáng (CCT) đóng vai trò như thế nào trong đời sống? Bạn có từng bước vào một căn phòng mà mọi thứ đều được bố trí hoàn hảo — nhưng lại cảm thấy có gì đó... thiếu? Đó có thể là do ánh sáng.

Ánh sáng là cách để không gian "thở", giúp màu sắc trở nên sống động và cảm xúc con người thêm trọn vẹn. Trong thiết kế nội thất và kiến trúc, hiểu đúng về ánh sáng chính là nắm được “chìa khóa” của sự hài hòa, thẩm mỹ và công năng.

Mối quan hệ không thể tách rời giữa màu sắc và ánh sáng

Mắt người có thể nhận biết hơn 5 triệu màu. Tuy nhiên, cách ta "nhìn thấy" một màu phụ thuộc rất lớn vào ánh sáng chiếu lên vật thể đó.

Nguồn sáng ảnh hưởng đến cách màu sắc hiển thị, độ bão hòa, độ trung thực – và hơn hết, đến cảm xúc người nhìn.

Vậy cụ thể thì nguồn sáng ảnh hưởng đến màu sắc như thế nào?

Màu sắc của ánh sáng được xác định dựa trên thành phần bước sóng mà nó phát ra.

Nhiệt độ màu ánh sáng (CCT) và Chỉ số hoàn màu (CRI) là hai yếu tố cốt lõi trong việc đánh giá chất lượng ánh sáng và khả năng tái hiện màu sắc trung thực.

Màu sắc ảnh hưởng đến ánh sáng trong không gian như thế nào

Nhiệt độ màu (CCT)

Nhiệt độ màu – Correlated Color Temperature (CCT) – là một chỉ số được đo bằng Kelvin (K), cho biết ánh sáng có sắc ấm hay lạnh.

Ví dụ: Một bó hoa dưới ánh sáng ấm (<3500K) trông dịu dàng và dễ chịu hơn, trong khi ánh sáng lạnh (>4000K) sẽ làm các chi tiết sắc nét nhưng có thể mất đi vẻ tự nhiên.

Hệ màu RGB và phổ ánh sáng: Từ vật lý đến cảm xúc

Ánh sáng trắng là sự kết hợp của ba màu cơ bản: Red – Green – Blue (RGB). Khi ánh sáng có tỷ lệ RGB khác nhau, mắt người sẽ cảm nhận được hàng triệu màu khác nhau.

Biểu đồ CIE 1931 Chromaticity Diagram

Đây là một dạng sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các bước sóng ánh sáng và màu sắc mà mắt người nhìn thấy.

Nguồn sáng trắng thường nằm gần đường trung tính trong biểu đồ, trong khi ánh sáng có sắc đỏ, xanh hoặc vàng sẽ lệch ra khỏi đường trung tâm.

Spectral Power Distribution (SPD)

Mỗi loại đèn (LED, sợi đốt, mặt trời...) có biểu đồ SPD riêng, quyết định khả năng tái hiện màu. Do đó, SPD là biểu đồ thể hiện cường độ các bước sóng ánh sáng phát ra từ nguồn sáng.

CRI là gì?

Chỉ số hoàn màu (Color Rendering Index -CRI) đánh giá mức độ trung thực của màu sắc khi được chiếu sáng, so với ánh sáng tự nhiên (CRI tối đa là 100).

Mẹo: Với không gian yêu cầu độ chính xác màu sắc cao như phòng trưng bày tranh hay studio, bạn có thể cân nhắc chọn đèn có CRI > 90.

Hướng chiếu sáng – Tạo cảm giác và hiệu ứng không gian

Cùng một nguồn sáng, nhưng cách chiếu sáng khác nhau sẽ cho ra hiệu ứng ánh sáng trong không gian hoàn toàn khác. Chẳng hạn như sau:

• Chiếu sáng từ trên xuống: Mang lại ánh sáng đều nhưng có thể tạo bóng đổ mạnh.
• Chiếu sáng gián tiếp (từ tường hoặc trần): Giúp không gian mềm mại hơn và giảm chói mắt.
• Ánh sáng chiếu sáng điểm (spotlight): Dùng để làm nổi bật vật thể hoặc các chi tiết nội thất quan trọng.
• Chiếu sáng từ dưới lên: Thường dùng trong không gian nghệ thuật hoặc tạo hiệu ứng độc đáo.

Ứng dụng thực tế – Chọn đèn theo mục đích sử dụng

Ánh sáng là chất xúc tác cho trải nghiệm không gian. Việc hiểu và vận dụng đúng các yếu tố như CCT, CRI, quang phổ và hướng chiếu sáng sẽ giúp bạn:

• Tăng tính thẩm mỹ
• Nâng cao hiệu suất sử dụng
• Tạo ra trải nghiệm thị giác và cảm xúc tốt hơn

Bạn cần giải pháp chiếu sáng thông minh, tinh chỉnh cảm xúc ánh sáng?

Từ dimmer triac, hệ thống điều khiển KNX cho đến tích hợp qua Casambi, KNXStore luôn sẵn sàng tư vấn và cung cấp giải pháp ánh sáng tối ưu cho mọi nhu cầu thiết kế. Liên hệ ngay hotline để để được tư vấn chi tiết nhé!