Trong hệ sinh thái Matter, Controller (bộ điều khiển) chính là trung tâm chỉ huy, nơi mọi thiết bị thông minh nhận lệnh, truyền dữ liệu, và duy trì kết nối ổn định. Dù cái tên nghe có vẻ phức tạp, vai trò của Matter Controller thực chất rất dễ hiểu: nó là thiết bị hoặc phần mềm chịu trách nhiệm điều khiển các thiết bị Matter trong ngôi nhà.
Điều thú vị là, Matter không giới hạn Controller ở một dạng phần cứng duy nhất. Chức năng này có thể được tích hợp vào nhiều loại thiết bị khác nhau, từ hub, TV, loa thông minh, đến cả ứng dụng trên điện thoại.
Matter Controller là gì?
Matter Controller là thiết bị hoặc phần mềm dùng để điều khiển các thiết bị Matter khác trong hệ sinh thái nhà thông minh. Nó có thể gửi lệnh bật/tắt, thay đổi trạng thái, hoặc nhận phản hồi từ các thiết bị đầu cuối như đèn, cảm biến hay ổ cắm.
Controller đóng vai trò trung tâm trong mạng Matter, là nơi lưu trữ thông tin, quản lý bảo mật và duy trì kết nối giữa các thiết bị. Một hệ thống Matter có thể có nhiều Controller hoạt động song song, giúp tăng độ ổn định và cho phép người dùng điều khiển từ nhiều nền tảng khác nhau như Apple Home, Google Home hay Alexa.
Những thiết bị có thể đóng vai trò Matter Controller
Hub nhà thông minh vẫn là đại diện cho thiết bị Matter Controller phổ biến nhất. Các thương hiệu lớn như Apple, Google, Amazon, Samsung hay Aeotec đã cập nhật firmware để biến các hub hiện có thành Matter Controller. Cụ thể:
- Apple HomePod và Apple TV hoạt động như bộ điều khiển trung tâm cho hệ sinh thái Home.
- Google Nest Hub và Amazon Echo đảm nhận vai trò tương tự trong nền tảng của họ.
- SmartThings Hub (Samsung, Aeotec) có khả năng quản lý đồng thời nhiều thiết bị Matter và Zigbee.
Ngoài ra, các nền tảng mở như Homey Pro hay Home Assistant cũng đang được người dùng kỹ thuật lựa chọn nhiều nhờ khả năng mở rộng linh hoạt.
Tuy nhiên, không phải hub nào hỗ trợ Matter cũng là Controller. Một số chỉ là Matter Bridge, đóng vai trò trung gian kết nối các hệ thống cũ như Zigbee hoặc Z-Wave vào mạng Matter. Muốn điều khiển được thiết bị, bạn vẫn cần một Matter Controller thật sự.
TV thông minh – Matter Controller thế hệ mới
Ngày nay, TV không chỉ để xem phim. Samsung đã tích hợp sẵn SmartThings Hub vào nhiều dòng TV và màn hình máy tính, khiến chúng đủ điều kiện hoạt động như Matter Controller.
LG cũng theo xu hướng này với nền tảng webOS 23, giới thiệu tính năng Home Hub và hợp tác cùng Google để tích hợp Matter trong các dòng OLED TV 2024.
Không dừng lại ở đó, các dòng Google TV hay Android TV (như TPVision) cũng đang dần trở thành trung tâm điều khiển Matter ngay trong chính phòng khách của bạn.
Ứng dụng di động cũng có thể làm Matter Controller
Vì Matter được thiết kế theo hướng phần mềm, nên app trên điện thoại hoàn toàn có thể đảm nhận vai trò điều khiển thiết bị.
Các nền tảng như Tuya Smart hay Hama Smart Home cho phép người dùng kết nối và điều khiển sản phẩm Wi-Fi Matter trực tiếp từ smartphone mà không cần hub trung gian.
Tuy nhiên, nếu hệ thống của bạn có các thiết bị Zigbee, Thread hoặc giao thức riêng, app sẽ không đủ khả năng tự kết nối — lúc này vẫn cần một hub hoặc gateway để duy trì liên lạc trong mạng nội bộ.
Riêng với Thread, tổ chức Thread Group đang phát triển giải pháp cho phép Border Router (bộ định tuyến biên) đảm nhiệm vai trò trung gian, giúp người dùng điều khiển thiết bị Thread từ xa qua Internet mà không cần thêm bridge riêng biệt.
Controller chỉ là một vai trò trong cấu trúc tiêu chuẩn Matter
Trong tiêu chuẩn Matter, mỗi thiết bị có thể đảm nhận một hoặc nhiều vai trò:
- End Device – thiết bị đầu cuối (đèn, cảm biến, công tắc...)
- Controller – bộ điều khiển, gửi lệnh tới End Device
- Commissioner – bộ thiết lập, dùng để thêm thiết bị mới vào mạng Matter
Nhiều ứng dụng Controller, chẳng hạn Apple Home hoặc Google Home, đồng thời đóng vai trò Commissioner khi thiết lập thiết bị mới bằng mã QR. Nhưng không phải thiết bị nào cũng làm được điều đó.
Ví dụ, TV có thể là Controller, nhưng vì không có camera, nó không thể quét mã QR để “commission” thiết bị mới. Vai trò đó lại được chuyển cho smartphone.
Một Controller không nhất thiết phải là thiết bị đầu cuối
Một HomePod hoặc Amazon Echo có thể điều khiển hàng loạt đèn và cảm biến, nhưng bản thân chúng không nhận lệnh từ Controller khác.
Điều này có nghĩa là bạn không thể stream nhạc từ Echo sang HomePod qua Matter, cũng không thể nhóm loa đa nền tảng (ví dụ: Google + Apple) lại với nhau.
Matter hướng đến sự tương thích của thiết bị điều khiển, nhưng không xóa bỏ hoàn toàn ranh giới giữa các nền tảng.
Matter Controller vẫn bị ràng buộc bởi hệ sinh thái
Matter cho phép nhiều Controller hoạt động song song trong cùng một mạng (Matter Fabric). Nhờ vậy, hệ thống trở nên ổn định hơn và bạn có thể điều khiển nhà từ nhiều thiết bị khác nhau.
Tuy nhiên, mỗi Controller vẫn bị ràng buộc vào nền tảng riêng:
- Alexa yêu cầu Controller từ Amazon.
- Apple Home chỉ hoạt động với HomePod hoặc Apple TV.
- Google Home yêu cầu Nest Hub.
- SmartThings sử dụng Controller của Samsung hoặc Aeotec.
Nếu bạn muốn dùng song song nhiều nền tảng (ví dụ: điều khiển bằng cả Siri và Alexa), bạn sẽ cần Controller từ mỗi hệ sinh thái.
May mắn là Matter hỗ trợ tính năng Multi-Admin, cho phép nhiều Controller cùng chia sẻ quyền điều khiển trên cùng một thiết bị. Nhờ đó, bạn có thể điều khiển đèn từ Siri và Alexa mà không cần cấu hình lại toàn bộ hệ thống.
Matter vẫn đang phát triển và hoàn thiện. Các khái niệm như Controller, Bridge, Commissioner hay Fabric có thể sẽ tiếp tục được mở rộng và thay đổi theo thời gian. Điều quan trọng là người dùng cần nắm rõ ý nghĩa của từng vai trò để lựa chọn thiết bị và hệ thống phù hợp.
Tại KNXStore, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật và giải thích rõ hơn các khái niệm, chuẩn giao tiếp và tính năng mới của Matter. Bạn có thể theo dõi chuyên mục này để hiểu rõ hơn về cách tiêu chuẩn Matter đang định hình tương lai của nhà thông minh.
